در جهان امروز بسیاری از امور روزمره ما به شرکت ها و سازمان های واسطه وابسته است. وقتی شما در بانکی حساب باز می کنید یا وارد رایانامه خود می شوید در حقیقت از سازمان های واسطه کمک گرفته اید. شرکت ها و سازمان های واسطه بر تمام اطلاعات شما کنترل دارند. مثلاً وقتی به دوست خودتان در تلگرام پیام میفرستید، در حقیقت این پیام را ابتدا برای پایگاه داده تلگرام ارسال می کنید و پایگاه داده تلگرام آن را برای دوست شما می فرستد. ولی دنیای فناوری دریچه های جدیدی را به روی ما گشوده است .
طی چند سال گذشته فناوری جدیدی به نام بلاکچین که در زبان فارسی اصطلاحاً به آن فناوری زنجیره بلوکی هم می گویند وارد دنیای دیجیتال شده است.
در پایگاه های داده بلاکچین داده ها بین میلیون ها رایانه توزیع شده اند و نه تنها هیچ کس قادر به کنترل مرکزی داده ها نیست بلکه اگر شخصی بخواهد بلاکچین را هک کند باید بیش از ۵۱ درصد از رایانه های شبکه را که با رمزنگاری پیشرفته حفاظت شده اند را هک کند که تقریباً غیر ممکن است. مثلاً اگر توییتر روی بلاکچین اجرا شود هیچکس به جز شما نم یتواند توییتهای خودتان را پاک کند، حتی مدیران توییتر بلاکچین برای بسیاری از صنایع مشاغل و سامانه ها مانند رای گیری ،پرداخت سیستمهای اداری، ذخیره قراردادها و غیره، قابل استفاده است. فناوری بلاکچین اینترنت را هرچه بیشتر از حالت عمومی متمرکز و سلسله مراتبی به سمت افقی شدن سوق میدهد. در این مدل امنیت اطلاعات به جای یک یا چند مرکز مخصوص، توسط تعداد زیادی از کاربران تأمین می شود. برای مثال، دزدیدن بیسکویت از یک فروشگاه بزرگ در حضور هزاران شاهد بسیار سخت تر از دزدیدن آن از یک مغازه خلوت است. اغلب مردم شبکه بلاکچین را با بیت کوین و قابلیت های آن می شناسند. این در حالی است که اولین شبکه بلاکچین سال ها قبل از تولد بیت کوین فعال بوده است در واقع زنجیره بلوک همان بستری است که بیت کوین بر پایه آن استخراج و مبادله می شود. به همین دلایل بیت کوین که از فناوری بلاکچین استفاده می کند به سرعت محبوب شد و با سرعت در حال مقبولیت است .
بلاکچین از بیت کوین تا دنیای صنعت
بیت کوین ارز رمزنگاری شده و یک پول صد در صد مجازی در بستر بلاکچین است.
هیچ حکومتی روی این پول نظارت و کنترل ندارد.
اولین شبکه ی بلاکچین جهان ۱۳ سال پیش از پیدایش بیت کوین وجود داشته است. این شبکه، به صورت مخفی و هفتگی در بخش آگهی های یکی از مشهورترین روزنامه های جهان یعنی نیویورک تایمز فعال بوده است.
ریچارد مولدز مدیر ارشد شرکت امنیت الکترونیکی ئیلز میگوید: بلاکچین میتواند اعتماد مردم به اینترنت را افزایش دهد، به عنوان مثال؛ میتواند علاوه بر متصل کردن اشیا به یکدیگر و اینترنت، رابطی برای تراکنش های مالی بین مردم و اشیا مختلف نیز باشد. در حالی که عده زیادی فکر می کنند تنها کاربرد بلاکچین استفاده در بیت کوین و دیگر گونه های ارزهای دیجیتال است .
انجمن اقتصاد جهانی تخمین زده است که بیش از ۲۵ کشور با بیش از ۲۵۰۰ حق ثبت شده انحصاری و سرمایه گذاری در حدود ۱,۳ میلیارد دلار در فن آوری بلاکچین سرمایه گذاری کرده اند .
مفهوم بلاکچین
بلاکچین از دو کلمه بلوک و زنجیره ایجاد شده است. این فناوری در حقیقت زنجیره ای از بلوک هاست که به یکدیگر متصل شده اند. در بلاکچین اطلاعات در بلوک ها قرار می گیرند و با هم به صورت زنجیره ای مرتبط میشوند .
به طور کلی باید گفت که بلاکچین یک نوع سیستم ثبت اطلاعات و گزارش است، و تفاوت آن با سیستم های دیگر این است که اطلاعات ذخیره شده روی این نوع سیستم میان همه اعضای شبکه به اشتراک گذاشته میشوند و با استفاده از رمزنگاری، امکان حذف و دستکاری اطلاعات ثبت شده تقریبا غیر ممکن است. در هر بلوک هر اطلاعاتی می تواند ثبت شود، از پرونده پزشکی یک فرد تا نمایش اطلاعات حساب برای دارایی ها مانند بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال .
سه روش برای تعریف بلاکچین
درشر (۲۰۱۷) سه روش را برای تعریف بلاکچین بیان کرده است :
بلاکچین به عنوان یک ساختار داده
بلاکچین به عنوان یک الگوریتم
بلاکچین به عنوان مجموعه ای از فناوریها
بلاکچین به عنوان یک ساختار داده
در علوم رایانه و مهندسی نرم افزار، ساختار داده راهی برای سازماندهی داده ها، صرف نظر از محتوای اطلاعات دقیق آنها است . شما می توانید ساختار داده را مانند طرح یک طبقه ساختمان در معماری در نظر بگیرید. یک طرح برای یک طبقه ساختمان که توسط دیوارها، کف و پله ها بدون در نظر گرفتن کاربرد عینی آنها از هم منفک و متصل می شوند. زمانی که نام بلاکچین برای ساختار داده استفاده می شود، عنوان بلوک به داده های جمع آوری شده در واحدهای اندازه گیری شده اشاره دارد .بلوک ها خیلی شبیه صفحات کتاب می باشند. این بلوک ها به مانند یک زنجیر به هم متصل می شوند، از این رو نام بلاکچین در ارتباط با یک کتاب، همان کلمات و جملات اطلاعاتی هستند که باید ذخیره گردند. آنها به جای اینکه روی یک قرقره بزرگ نوار پشت سر هم نوشته شوند در صفحات مختلف نوشته می شوند. صفحات از طریق موقعیت خود در کتاب با هم مرتبط هستند. از طریق شماره اعداد صفحه و چک کردن نقص در ترتیب صفحات می توانید مشخص کنید که آیا کسی یک صفحه از آن را حذف کرده است یا نه، علاوه براین میتوانید کنترل نمائید اطلاعات در صفحات و همچنین صفحات در کتاب به ترتیب و مرتب باشد. به علاوه زنجیر کردن بلوک های داده در ساختار داده ها با استفاده از یک سیستم شماره گذاری خاص که البته از سیستم شماره گذاری صفحه در کتاب های معمولی متفاوت است به دست می آید.
بلاکچین به عنوان یک الگوریتم
در مهندسی نرم افزار اصطلاح الگوریتم به یک سلسله از دستورالعمل ها اشاره دارد که توسط رایانه اجرا و تکمیل می شود. این دستورالعمل ها اغلب در برگیرنده ساختارهای داده نیز می شوند. هنگامی که بلاکچین به عنوان یک الگوریتم نامیده می شود، منظور مجموعه ای از دستورالعمل ها است که همانند یک رای گیری دموکراتیک در خصوص محتوای اطلاعاتی یک سیستم همتا به همتای کاملا توزیع شده در قالب یک ساختار داده بلاکچین، تصمیم گیری و توافق صورت میگیرد .
بلاکچین به عنوان مجموعه ای از فناوری ها
هنگامی که بلاکچین به عنوان مجموعه ای از فناوری ها استفاده می شود ترکیبی از فناوری ها همچون ساختار داده، الگوریتم و نیز فناوری های رمزنگاری و امنیتی که میتوان برای دستیابی به یکپارچگی مورد استفاده قرار داد مدنظر خواهد بود .
امیدوارم در پایان مطالعه این مقاله با مفهوم بلاکچین چیست و چگونه کار میکند آشنا شده باشید، چون سعی ما براین بود تا شما خواننده محترم را به مفهوم بلاکچین به زبان ساده و بلاکچین یعنی چه نزدیک کرده باشیم تا حداقل مثل بعضی از افراد این مفهوم را با اصطلاحاتی هم وزن بلاکچین مثل بلیچینگ دندان ( سفید کردن دندان ها) اشتباه نگیریم .