حدود ده سال از همه‌گیر شدن بازاربلاکچین می گذرد. در ابتدا فقط برنامه نویسان وعلاقمندان حوزه‌های کامپیوتری جز طرفداران این تکنولوژی بودند و سپس معامله‌گران و اقتصادانان نیز به این افراد اضافه شدند. اما چند سالی است که گستره دوستداران بلاکچین فراتر رفته و امروزه شاهد حضور بسیار گستره و پررنگ هنرمندان از نقاشان و طراحان، تا نوازندگان و خوانندگان در این حوزه هستیم. اما چرا بلاکچین این افراد را به سمت خود کشیده است؟
منظور از توکن های بلاکچینی چیست ؟
توکن؛ این کلمه ای است که طی چند سال گذشته حداقل یک بار به گوش همه خورده است. قسمتی از بلاکچین که با انجام تراکنش های مالی تغییرات زیادی را در اقتصاد و زندگی افراد ایجاد است. توکن ها، به ارزهای دیجیتالی گفته می‌شود که از خود شبکه ای ندارند و برای انجام تراکنش ها از شبکه سایر بلاکچیم ها استفاده می کنند. به عنوان مثال، توکن رمزارز متافلوئنس (METO) برای انجام تراکنش های خود از شبکه بایننس یا BEP20 استفاده می کند.
اگر یک رمزارز دارای شبکه بلاکچین باشد، به آن کوین (COIN) گفته می شود. مثلا کوین اتریوم، ماتیک یا بایننس.
نکته مهم در کوین‌ها و توکن‌ها، مثلی بودن آنهاست. به عنوان مثال، یک توکن Meto ، از لحاظ ارزش، دقیقا مثل یک توکن Meto دیگر است. به این توکن ها، توکن های مثلی گفته می شود. اما نوع دیگری از توکن ها نیز وجود دارد که از این قانون پیروی نمی کنند؛ توکن های غیر مثلی یا NFT.
NFTها؛ توکن های غیر مثلی
طراحی، اجرا، خرید و فروش NFT ها طی چند سال اخیر رشد بسیار چشمگیری داشته است، به عنوان مثال ارزش بازار مجموعه NFTهای “میمون های خسته”، به تنهایی طی سال‌های 2021 تا 2023 حدود 1.68 میلیارد دلار بوده است. این موضوع نشان دهنده جدیت و رو به رشد بودن این بازار است.
اما منظور از توکن های غیر مثلی چیست؟ بر خلاف سایر توکن‌ها که پیشتر درباره آنها صحبت کردیم، هر توکن در این سیستم ارزش برابری با سایر توکن ها ندارد! به عنوان مثال ممکن است یک توکن در مجموعه “میمون های خسته” دارای قیمت صد هزار دلار باشد و توکنی دیگر ارزش چند میلیون دلاری داشته باشد. با استفاده از این قابلیت می‌توان برای هر دارایی دیجیتال بر روی شبکه بلاکچین، ارزش منحصر به فرد و ندرت ایجاد کرد. دقیقا مثل یک تابلو نقاشی با ارزش در دنیای واقعی که به دلیل داشتن مشخصات خاص و ندرت و کمیابی، با قیمت های بسیار بالایی معامله می‌شود.
چه چیزی را می توان تبدیل به NFT کرد ؟
در یک جمله، هز چیزی که قابلیت دیجیتالی شدن را داشته باشد، می توان به NFT تبدیل کرد. آثار هنری مثل نقاشی و طراحی، قطعات موسیقی، انواع عکس یا حتی طراحی سه بعدی یک مجسمه و بسیاری موارد دیگر را می توان به یک توکن تبدیل کرد که به این فرایند “توکن سازی” یا Tokenization گفته می شود.
آیا می توان از این بازار درآمد داشت؟
بله. همانطور که پیشتر به آن اشاره شد، افراد می توانند با طراحی و ساخت انواع توکن های غیر مثلی و قراردادن آنها در بازارهای بسیاری که برای این کار وجود دارد، کسب درآمد کنند. حتی امکان اجاره دادن توکن ها در برخی پروژه ها وجود دارد که گاها سوددهی بسیار بالایی نیز دارد.
مالکیت و انتقال توکن ها
این سوالی است که ذهن بسیاری از افرادی که مایل ورود به این بازار هستند را، مشغول می کند. همانطور که می دانید، تمامی نقل و انتقال توکن های غیر مثلی همانند سایر توکن‌ها و کوین‌ها، بر بستر شبکه بلاکچین انجام می‌شود پس به همین دلیل امکان تقلب، در صورت رعایت کردن نکات امنیتی، درحد صفر درصد است. هنگام خرید یا فروش یک دارایی، مالکیت آن از طریق امضای یک قرارداد هوشمند بین دو طرف قرارداد جابجا و بر روی شبکه بلاکچین ثبت می شود. به همین دلیل است که حفاظت از کیف پول دیجیتال و رعایت نکات امنیتی در این حوزه بسیار حائز اهمیت است زیرا این انتقال غیر قابل برگشت است و در صورت رخداد هرگونه اشتباهی، امکان برگشت تراکنش وجود ندارد.
در یک شب پولدار شدن؛
بسیاری از افراد، انتظار سودهای نجومی از این بازار را دارند؛ اگر چه در بسیاری از پروژه‌ها کسب سودهای چند هزاردرصدی اتفاق افتاده است اما نمی توان این موضوع را به همه بازار تعمیم داد. همین موضوع باعث شده است تا افراد سودجوی بسیاری با وعده‌های دروغین، میلیون ها دلار کلاهبرداری کنند. پس قبل از ورود به بازار، مطمئن شوید اطلاعات کافی دارید و ریسک آن را پذیرفته‌اید.
NFT یعنی آثار هنری دیجیتال ؟
خیر، هر چیزی که از طریق فرایند توکنی شدن بر بستر بلاکچین قرار گیرد، نوعی توکن غیر مثلی است. به عنوان مثال هر جسمی که در یک پروژه متاورسی –که بر روی بستر بلاکچین ساخته شده است- می بینید، یک NFT است. صندلی ها، ساختمان ها، نمادهای انسانی(آواتار) یا هر چیزی که در این پروژه ها می بینید، یک توکن غیر مثلی است زیرا از طریق فرایند توکنی شدن بر روی بلاکچین قرار گرفته است. به همین دلیل است که NFT یک صندلی در پروژه متاورسی سندباکس، تنها چند سنت ارزش دارد اما یک آواتار از مجموعه کریپتوپانک، چند روز گذشته با قیمت صد و بیست و چهار هزار اتریوم به فروش رفت.
حضور و سرمیه گذاری در بازار انواع توکن های غیر مثلی یکی از جذاب ترین بخش های تکنولوژی بلاکچین است البته که باید پیش از ورد به آن، مقل هر بازار دیگری، اطلاعات و آموزش های لازم را کسب کرد و با توجه به اینکه هنرمندان بسیاری با سرمایه‌گذاری های چند میلیون دلاری وارد این حوزه شده اند، کارشناسان انتظار آینده روشنی دارند.