مدل های درآمدی در متاورس

چند سالی است که واژگانی مثل بلاکچین، ارز دیجیتال، متاورس و بسیاری از کلمات وابسته به این حوزه را به ویژه در اینترنت و در فضای مجازی مکررا می‌شنویم. افرادی که ادعا می کنند قادرند یک شبِ شما را پولدار کنندِ آیا چنین ادعایی صحت دارد؟ چگونه می توان این موضوع را راستی‌آزمایی کرد؟ در این مقاله سعی داریم تا قسمت کوچکی از این حوزه نسبتا جوان و گسترده، یعنی متاورس، را بررسی کنیم. پس با ما همراه باشید.

متاورس کجاست؟

اولین سوالی که برای تازه واردان این حوزه مطرح می‌شود؛ متاورس کجاست؟

این سوال را با یک مثال پاسخ می‌دهم. دنیای فیزیکی که در آن زندگی می‌کنیم را تصور کنید. چندین سری قانون در آن جاری است. برخی قوانین توسط محیط تعریف می‌شوند و ما به ناچار از آنها تبعیت می‌کنیم. مثلا نیروی گرانش، وضعیت آب و هوا و بسیاری از قوانین طبیعی دیگر که ما قدرت کنترل آنها را نداریم.

اما مسلما برخی از قوانین را انسان‌ها وضع می‌کنند؛ روابط پولی و مالی، عرف و نوع پوشش، رفتارهای اجتماعی، شرح وظایف شغلی و…

حالا، دنیای مجازی را موازیِ دنیای حقیقی تصور کنید. در این جهان هم این دو نوع قانون صدق می‌کند. پس باید یک سری از آنها تغییرناپذیر و سری دوم تغییر پذیر باشند. قوانین تغییر ناپذیر را برنامه نویسان و مجریان طرح با توجه به محدودیت های تکنولوژی، بودجه و… وضع می‌کنند و قوانین تغییرپذیر توسط افرادی که در پروژه مشارکت یا حضور دارند مشخص می‌شود.

اما این محدودیت ها باعث نمی‌شود تا سازندگان خلاقیت به خرج ندهند. مثلا پروژه‌ای را تصور کنید که جزیره هایی روی آسمان معلق هستند و مردم در آنجا به بجای پول برای داد و ستد، از نوعی ارز دیجیتال استفاده می‌کنند. در چنین پروژه‌هایی، به تقلید از جهان حقیقی، روابط مالی مثل مالیات، خرید و فروش، داد و ستد و حتی اجاره نیز ممکن است برقرار باشد.

پس نتیجه می‌گیریم، همانطور که در دنیای واقعی موقعیت‌های کسب درآمد وجود دارد، در این جهان‌های مجازی نیز باید چنین فرصتی مهیا باشد. به همین منظور، مدل های درآمدی ایجاد شده است که هریک به سبکی برای کاربر ایجاد درآمد می‌کند. لازم به ذکر است که قرار نیست کسی در یک شب میلیاردر شود، اما با صبر و کمین برای موقعیت‌های مناسب، می‌توان درآمدهای خوبی بدست آورد.

مدل‌های درآمدی در متاورس

• خرید و فروش زمین

یکی از اصلی‌ترین و معروف‌ترین مدل‌های درآمدی درمتاورس، خرید و فروش زمین‌های مجازی است؛ دقیقا مثل دنیای حقیقی. در همین ابتدا یک موضوع را توضیح دهم. مالکیت این دارایی‌ها بر بستر بلاکچین ثبت می‌شود و طبق قرارداد هوشمندی که به امضای طرفین قرارداد (خریدار و فروشنده) می‌رسد، خریدار رسما مالک آن خواهد شد. نتیجه این تراکنش مثل برگ سند تا ابد بر روی بستر بلاکچین و غیرقابل برگشت خواهد بود.

در این زمین مجازی، می‌توانید ساخت و ساز کنید، رویداد برگزار کنید یا فقط آن را نگه دارید تا قیمت آن افزایش یابد. البته انتخاب این پروژه‌ها با توجه به قیمت معمولا زیاد و تعداد زیاد پروژه‌ها کار راحتی نیست و ممکن است در دام پروژه های پانزی یا کلاه‌برداری بیفتید. بسیاری از کسانی که متحمل ضرر می‌شود به همین دلیل است. اما با بررسی، کارشناسی و شناخت پروژه های خوب، می‌توانید سودهای خوبی از این راه کسب کنید.

• برگزاری یا شرکت در رویداد

بسیاری از برندهایی که محصول یا خدمت عرضه می‌کنند، مثل آدیداس، نایکی، استارباکس و… در پروژه‌های متاورسی حضور پررنگی دارند و میلیون‌ها دلار سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ اما چرا؟ مگر می‌توان چنین محصولاتی را در این فضا عرضه کرد؟

سازمان‌های بسیاری به منظور گسترش برند، افزایش آگاهی و افزایش تعامل با مشتریان خود، اقدام به حمایت (Sponsorship) یا برگزاری انواع رویداد با محوریت گیمیفیکیشن (Gamification) کرده‌اند. این رویدادها به قدری اخیرا پرطرفدار شده‌ است که بسیاری از مشاهیر و خوانندگان هم مثل Snoop dogg, Steve Aoki, Paris Hilton  و برخی دیگر اقدام به برگزاری چنین رویدادهایی کرده‌‌اند. پروژه‌های متاورسی مثل سندباکس (SandBox) و دیسنترالند (Decentraland)، از پروژه‌‌های محبوب هستند.

در قبال شرکت در این رویدادها و انجام بازی‌های، مقادیری ارز دیجیتال بومی آن پروژه، به عنوان جایزه در بین شرکت کنندگان توزیع می‌شود. این میزان ممکن است کم یا حتی زیاد باشد. انجام چنین برنامه‌هایی به یکی از بهترین و موثرترین روش‌های افزایش آگاهی برند تبدیل شده است.

• طراحی، اجرا و فروش آواتار

یکی از پردرآمدترین سیستم های درآمدی در حوزه متاورس که مورد علاقه طراحان گرافیک و هنرمندان است، طراحی و فروش انواع NFT است؛ به عنوان مثال ساخت ان اف تیِ آواتار (Avatar)

آواتار، نمادی از شما در فضای متاورس است. به عنوان مثال، شما بجای اینکه شمایل یک انسان با مشخصات خودتان (چهره، بدن و…) را داشته باشید، می‌توانید بدن انسان به همراه سر کوسه و بال عقاب داشته باشید! اگر چه چنین موضوعی ممکن است برای شما عجیب به نظر برسد، اما واقعیت دارد. چنین آواتارهایی تا چندین هزار دلار به فروش می‌رسند!

جالب‌تر اینکه، ساخت و فروش این آواتارها کار خیلی دشواری نیست!

• مدل P2E یا Play to Earn

از مدل‌های درآمدی که طرفداران زیادی دارد، می‌توان به مدلP2E اشاره کرد. به زبان ساده شما در ازای بازی کردن، درآمد خواهید داشت. شکل این پروژه های، دقیقا مثل یک بازی کامپیوتری است که امتیازهای شما بعد از رسیدن به سطحی خاص، به ارزهای دیجیتال تبدیل شده و پرداخت می‌شوند. یکی از اصلی‌ترین، محبوب‌ترین و قدیمی‌ترین بازی‌های P2E، بازی Axie Infinity است. در این بازی شما با تیمی سه نفره، متشکل از جانورانی به نام “اکسی” با سایرین به رقابت می‌پردازید. برنده این مسابقات، رمز ارز SLP به عنوان جایزه دریافت می ‌کنند. شما می‌توانید از این امتیازات و توکن، تیم خود را تقویت کنید، اکسی‌های جدید بخرید، ترید (Trade) کنید یا آن را تبدیل به پول نقد کنید. بازی دیگری مثل Thetan Arena  نیز از همین مدل تبعیت می‌کند.

• مدل W2E یا Walk to Earn

یکی از جالب‌ترین و غیرقابل‌باورترین مدل‌های درآمدی در متاورس، مدل W2E است. در این مدل شما در ازای راه رفتن یا فعالیت فیزیکی داشتن، درآمد خواهید داشت! جالبتر اینکه، برندهایی مثلAsics  وNike پیشتازان این نوع بازی‌ها هستند. از اصلی ترین پروژه‌های این مدل درآمدی می‌توان به بازی StepN اشاره کرد. شما در این بازی با تهیه NFT یک کفش مجازی، که گاها ممکن است تا چند هزار دلار قیمت داشته باشد، در ازای سرعت و مسافت خاصی که طی می کنید، رمزارز GMT دریافت می‌کنید. این توکن نیز توانایی نقد شدن را دارد. در سال 2022 رمزارز این بازی بیش از دویست درصد اقزایش قیمت داشته است. SweatCoin  پروژه دیگری در این مدل است و شما بدون نیاز به خرید NFT، فقط با توجه به تعداد قدم های پیموده شده، می‌توانید درآمد داشته باشید؛ اما، در حال حاضر توانایی نقد کردن درآمد خود را ندارید و مجبور هستید آن را در فروشگاه داخلی نرم افزار خرج کنید.

• مدل B2E یا Build to Earn

در نهایت، مدل B2E که شما در ازای طراحی، اجرا و خلق انواع اشیا، درآمد خواهید داشت. در این اکوسیستم بازیکن باید از طریق طراحی و اجرای موارد مختلف (ساختمان، اشیا، آواتار و…) ، آنها را فروشگاه داخلی پروژه قرار دهد. این کار می‌تواند به شکل رایگان یا در فروشی باشد. بخشی از این درآمد به حساب طراح واریز می‌شود. به عنوان مثال، می توانید در پروژه Spatial، یک گالری نقاشی طراحی کنید و آن را در محیط برنامه بسازید؛ درست مثل بازی The Sims، و آن را برای فروش یا اجاره قرار دهید و از این طریق درآمد داشته باشید. چنین حالتی در پروژه  REALM و Bit.country نیز دیده می شود که این اجاره را به شما می دهد تا با ساخت دنیاهای کامل متاورسی (ساخت یک پروژه شخصی متاورسی در یک پروژه خیلی بزرگ متاورسی عمومی!)، درآمد داشته باشید؛

در این مقاله سعی کردیم به اختصار چند مدل درآمدی را به شما معرفی کنیم، هر چند صحبت کامل درباره مدل‌های درآمدی در متاورس نیازمند ساعتها گفتگو است. در مقالات آتی به بررسی موارد بیشتری خواهیم پرداخت.

این مقاله در روزنامه دنیای اقتصاد نیز به چاپ رسیده است. لینک خبر